یحیی برمکی

یحیی بن خالد برمکی از وزیران صاحب نفوذ و بنام اهل سنت ایران در دستگاه خلافت عباسی

تولد و وفات:

یحیی بن خالى برمکی در زمان خلافت هشام بن عبدالملک و در سال ۱۱۵ هجری شمسی برابر با ۱۱۸ هجری قمری در خراسان بزرگ زاده شد. اجداد وی از بلخ بودند. او در سال  ۱۹۰ هجری قمری در زندان شهر رقه در سن ۷۰ سالگی درگذشت.

یحیی برمکی پیش از وزارت:

در سال ۱۵۳ ه.ش به حکومت آذربایجان و سپس ارمنستان منصوب شد و بعداً از طرف مهدی (خلیفه وقت)، مدت ۵ سال معلم فرزند او هارون الرشید بود.

یحیی به همراه پدرش خالد بن برمک در جنگ سمالو حضور داشت و فرماندهی سپاه را به همراه پدرش و علی‌رغم حضور هارون‌الرشید به عهده داشت. این جنگ منجر به پیروزی مسلمانان شد

یحیی برمکی در زمان وزارت:

با مرگ هادی، هارون الرشید به خلافت رسید و یحیی را با پیشنهاد مادر به عنوان وزیر تعیین کرد و به وی عنوان امام داد. در زمان خلافت هارون الرشید یحیی بن خالد برمکی یکی از قدرتمندترین افراد در حکومت به شمار می‌رفت.

اخلاق و منش یحیی:

این وزیر اهل سنت ایران در درایت و سیاست و خردمندی زبانزد بود. او فردی عالم بود و در جلسات مباحثات علما شرکت می‌نمود. همچنین شعرا و اهل ادب را با سخاوت و بزرگواری خود مورد حمایت قرار می‌داد. هارون الرشید همانند پدرش به او احترام می‌گذاشت و بسیار به او وابسته بود.

سخاوتمندی یحیی بن خالد:

بذل و بخشش این وزیر اهل سنت ایرانی و فرزندانش شهره عام و خاص بود. وی هر وقت از خانه بیرون می‌آمد کیسه‌های متعدد که هریک حاوی ۲۰۰ درهم بود با خود به همراه داشت تا در طول مسیر خود به مردم بخشش کند. وی در کنار سخاوتمندی پاکدامن نیز بود.

خدمات اجتماعی یحیی بن خالد:

یحیی برمکی در شهر ری نیز یک کارخانه بزرگ کاغذسازی و یک بیمارستان تأسیس نمود که تا آغاز قرن پنجم هجری دایر بود.

پشیمانی هارون الرشید پس از مرگ یحیی:

یحیی پس از سقوط برمکیان در زندان ماند تا آنکه در سال ۱۹۰ هجری قمری در گذشت. در لباس وی مکتوبی که به خط خودش بود پیدا کردند که نوشته بود:

«مدعی قبلاً رفت و مدعی علیه نیز خواهدآمد. قاضی و حاکم، عادل و دادخواهی است که ستم نخواهد کرد و به بینه محتاج نیست.»

به محض اینکه این نوشته را به هارون‌الرشید دادند تمام آن روز گریان بود و تا مدت زمانی آثار حزن و اندوه بر چهره اش آشکار بود.