کمال الدین اسماعیل

نام کامل: کمال‌الدین اسماعیل فرزند جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی، معروف به خلاق المعانی (۵۶۸-۶۳۵ ه.ق)

از شاعران و قصیده‌سرایان بنام اهل سنت ایران و از مشاهیر ادبیات فارسی نیمهٔ نخست قرن هفتم هجری

زاده­ی اصفهان و معاصر رکن الدین مسعود از آل صاعد اصفهان و پسر محمد خوارزمشاه و اتابک سعد بن زنگی

پدرش جمال‌الدین محمد نیز از شعرای مشهور سده‌ی ششم هجری بوده است

علت اشتهار کمال الدین به خلاق‌المعانی را، آن دانسته‌اند که در شعر او معانی باریک نهفته‌است که بعد از چند نوبت که مطالعه کنند ظاهر می‌شود

کمال الدین اسماعیل در اوان حمله مغول و در گیرودار هجوم‌ها و قتل‌عام‌های آنان از دنیا رفت، آرامگاه وی در اصفهان و درون پارک کمال واقع است.

کمال الدین اسماعیل، مسلمان و اهل سنت بود و در بیان فضیلت و صفات بلند خلفای راشدین اشعاری از او به جای مانده است

در وصف خلفای راشدین:

ارکانِ ناگزیر سرایِ شریعتند//یاران چارگانه کشان برگزیده یی

صدیق را نواله رسانیده یی بکام//ازهرطعام خوش که بخلوت چشیده یی

فاروق راکه زهرَ گزندش نمی کند//تریاکش ازعنایت خودپروریده یی

تا دامن قیامت در پای می کشد//پیراهنی که برقد عثمان بریده یی

بیناترازعلی نبوددرجهان دین//کاندر دو چشم اونفس خود دمیده یی

در قصیده‌ای دیگر:

بِپُر دلی که چو مور و ملخ سپاهی را//سه روز داد بیک تار عنکبوت حصار

بنور شیب بوبکر و مصحف عثمان//بدرّۀ عمر و تیغ حیدر کرّار

در وصف ممدوحان خود به عدل عمر رضی الله عنه:

در مدح ابوبکر بن سعد زنگی:

وارث ملک سلیمان،ملک حیدردل//که بگسترد در آفاق جهان عدل عمر

همچنین:

شاه ابوبکر بن سعدآن کزدم جان بخش او//زنده شددردامن آخر زمان عدل عمر

در مدح صدر الدین خجندی:

مگر که فتنه بتار یکنای زلف تو در//ز بیم عدل عمر روی میکند پنهان

آثار کمال الدین اسماعیل اصفهانی:

«دیوان کمال الدین اسماعیل» یا دیوان خلاق المعانی، که شامل: غزلیات،رباعیات،قصاید،قطعات،ترکیبات،ملحقات و مثنویات وی می‌باشد.