محمد معزی

نام: محمد بن عبدالملک معزی نیشابوری

کنیه: ابو عبدالله

تخلص شعری: معزی

القاب: امیر معزی، امیر الشعراء

در سال ۴۳۹ هجری قمری برابر با ۱۰۴۸ میلادی در شهر نیشابور زاده شد

معزی شاعر بزرگ دربار ملکشاه سلجوقی بود و از سوی این پادشاه لقب امیر گرفت.

وی تخلص شعری خود «معزی» را از لقب سلطان که «معزالدین» بود، اقتباس کرد

امیرمعزی یکی از بزرگ‌ترین شعرای اهل سنت ایران است که همواره در صف مقدم شاعران پارسی‌گوی قرارداشته و به استادی و عظمت مقام ستوده شده‌اند.

ویژگی شعر معزی، سبکِ ساده‌ی اوست بدینگونه که وی معانی بسیار را در الفاظ ساده و خالی از تکلف ادا می‌کند

معزی درترکیب الفاظ، بیش از شاعران دیگر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری تحت تأثیر لهجه عمومی عصر خود قرار گرفته‌است

غزل‌های نغز وی در پیشرفت هنر غزل‌سرایی تأثیر بسزایی داشته است

محمد عوفی در وصف او گفته است: «سه کس از شعرا در سه دولت اقبال‌ها دیدند وقبول‌ها یافتند چنان‌که کس را آن مرتبه میسر نبود، یکی رودکی در عهد سامانیان و عنصری در دولت محمودیان و معزی در دولت سلطان ملکشاه.»

معزی نیز مانند دیگر شاعران اهل سنت اشعاری در مدح خلفای راشدین سروده است، از جمله این ابیات که به وضوح مذهب وی را آشکار می‌سازد:

سَیّد اولاد آدم خاتم پیغمبران … مهتر عالم شفیع روز محشر مصطفاست

نایب پیشین او بوبکر و آنگاهی عمر… بعد ازو عثمان وبعد از وی علی مرتضاست

گر بر این دین و بدین مذهب ز دنیا بگذری … جای تو در جَنّه الفِردوس جای اولیاست

معزی نیشابوری در حدود سال ۵۱۸ تا ۵۲۱ هجری قمری در زادگاهش نیشابور چشم از جهان فرو بست

اشعار معزی امروزه به نام دیوان امیرمعزی و به کوشش عباس اقبال آشتیانی به چاپ رسیده است که ۱۸۶۲۳ بیت شعر دارد