مجموعه قلعه جلالی و حصار سلجوقی کاشان

از مجموعه بناهای تاریخی اهل سنت و از آثار ارزشمند دوران سلجوقی در شهر کاشان و استان اصفهان است.

در بافت تاریخی شهر کاشان در انتهای خیابان علوی واقع شده است

قلعه جلالی دراواسط قرن پنجم هجری در دوران سلجوقی به دست یکی از مردان نامی و سخاوتمند به نام خواجه مجدالدین ابوالقاسم کاشانی ساخته شده است

دربسیاری از اسناد معتبر تاریخی گفته شده است که این دیوار بلند و مستحکم چندین مرتبه اهالی شهر کاشان را از حملات شدید لشگرهای مهاجم و قتل عامه وحشیانه و غارت و دزدی عمومی نجات داده است.

این حصار و بارو تا اواسط دوران قاجار پابرجا بوده و محدوده‌ای که امروز به عنوان بافت تاریخی کاشان از آن نام برده می‌شود را پوشش می داده است

در کتاب مرآت القاسان درباره‌ی این قلعه و حصار آمده است: «از آثار قدیمه کاشان، قلعه جلالی است که سلطان جلال الدین ابوالفتح ملک شاه بن آلب ارسلان سلجوقی در سمت غربی کاشان، متصل به باروی شهر بنا کرده و خندق شهر از دور آن گردش می کند. آن را چهار برج از طرف طول و چهار برج از طرف عرض است و چنان ساخته اند که دیوار جنوبی آن همان باروی شهر است و سه طرف حصاربندی آن در اصل شهر پابرجا شده که باروی شهر به باروی آن قلعه گردش می کند. بالفعل در آن قلعه از ابنیه و امارات مطلقا اثری مشهود نیست و ملک متصرفی مردم است و چهار فصل در آن زراعت می شود».

ضربه نهایی به این بارو نیز در دوران شورش نایب حسین و فرزندانش وارد می‌شود. هنگامی که سربازان نایب در داخل شهر سنگر می‌گرفتند، نیروهای دولتی برای ورود به شهر به تخریب کامل دیوارها می پرداختند و پس از آن نیز معدود نقاط باقیمانده به دست زارعان تخریب می شد و از خاک آن برای مزرعه های خود استفاده می کردند. تکه های به جا مانده از دیوار نیز در خیابان کشی‌های اوایل دوران پهلوی به طور کلی از میان رفت

این بنا در ۳ اسفند سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۳۵۰ در میراث تاریخی کشور ثبت شد.