طلحه بن طاهر

طلحه بن طاهر فرزند طاهر بن حسین و دومین امیر طاهری است که پس از وفات پدرش در سال ۲۰۷ هجری به فرمان مأمون، خلیفه عباسی، حکومت خراسان بزرگ را در دست گرفت و تا زمان وفاتش بر قلمرو شرقی خلافت حکومت کرد.

تولد و وفات:

تاریخ تولد وی در کتب تاریخی ثبت نشده است؛ وی در سال ۲۱۳ هجری قمری در بلخ درگذشت.

شخصیت طلحه بن طاهر:

این حاکم اهل سنت دوستدار علم و دانش و حامی اهالی آن بوده و راویان تاریخ از الطاف او به اهل علم سخن گفته‌اند. بنابر روایت‌ها، طلحه به شعر و شکار علاقه زیادی داشته و به شاعران پاداش فراوان می‌بخشید.

به قدرت رسیدن طلحه بن طاهر:

در زمان حکومت پدرش، وی مدت کوتاهی جانشین او در مرو بود و پس از آن نیز با بازگشت آرامش نسبی به سیستان، به فرمان پدر، جانشین محمد بن حضین قوسی در آن ناحیه شد.

پس از مرگ پدر در سال ۲۰۷ هجری اوضاع خراسان در اثر شورش سپاهیان ملتهب شد و به دنبال این واقعه طلحه کنترل اوضاع را بر عهده گرفت و با یاری احمد بن ابی خالد، وزیر مأمون، و تایید خلیفه بر خراسان امارت یافت.

دوران حکومت طلحه بر خراسان:

دوران حکومت وی در خراسان غالبا به جنگ با خوارج به رهبری حمزه آذرک، که قلمرو طاهریان را عرصه تاخت و تاز و غارت قرار داده بود گذشت و در این راه به ارسال والیان متعدد به سیستان و جنگ‌های فراوان با خوارج اقدام نمود و بخش اعظم توان و توجه طلحه به ناچار معطوف به رویارویی با خوارج در سیستان شد

توجه طلحه به دانش و دانشمندان :

حمایت طلحه از علما موجب پیوستن عده‌ای از آنان به او شده بود و شاعران نیز در اشعار خویش مرو را به جهت وجود طلحه و بخشش‌هایش، شبیه بغداد می‌دانستند. همچنین مکتوباتی پیرامون علوم مختلف به نام طلحه و به وسیله علما و هنرمندان زمان به رشته تالیف درآمده‌اند.

وفات طلحه بن طاهر:

طلحه مدتی پس از مرگ حمزه آذرک، سه روز مانده از ربیع‌الاول سال ۲۱۳ هجری ، به طور ناگهانی در بلخ وفات یافت و در همان شهر نیز به خاک سپرده شد

ابوالسحیل شاعر، ابیاتی به زبان عربی بدین مضمون در مصیبت مرگ طلحه سروده است[۱]

آیا در شهر بلخ گذرت به قبرستان افتاده است؟

به درستی که قبرها و آرامگاهها حقایق را به ما نشان می‌دهند.

علاقه و اشتیاق، تو را به سوی این مکانها می‌کشاند.

در حالی که مکانها را بزرگانی چنین بر پایه‌های استوار و محکم درست کرده‌اند.

ای آرامگاه طلحه، آگاه باش آنکه در تو خفته است، بزرگواری است

کسی است که از بزرگان و گرامی داشتگان قوم خویش است.

[۱] – تاریخ بغداد – اخبار طلحه بن طاهر بن الحسین ص۲۰۷