شاهرخ میرزا

معین الدین شاهرخ میرزا چهارمین پسر تیمور گورکانی از حاکمان بنام اهل سنت ایران و از بزرگترین پادشاهان تیموری است.

تولد و وفات:

شاهرخ میرزا در سال ۷۷۹ هجری قمری در سمرقند چشم به جهان گشود و در ۱۶ ذی الحجه سال ۸۵۰ هجری قمری در شهر ری دار فانی را وداع گفت.

به قدرت رسیدن شاهرخ میرزا:

شاهرخ پس از مرگ پدر در هرات خود را وارث تخت پدر نامید و به سبب اقتدار و کفایتش توانست تا اندازه‌ای بر دیگر مدعیان چیره شود.

طی پانزده سال بعد از درگذشت تیمور، به‌تدریج قدرت شاهرخ در خارج از مرزهای خراسان فزونی یافت. وی پس از گرفتن مازندران در ۸۰۹ ه‍.ق و ماوراءالنهر و مغولستان در ۸۱۱ ه‍. ق، بر بلخ و تخارستان در ۸۱۲ ه‍.ق و بر خوارزم در ۸۱۵ ه‍.ق چیره شد، در ۸۱۷ ه‍.ق عراق عجم و فارس را از اسکندر گرفت.

اخلاق و منش شاهرج میرزا:

شاهرخ مانند پدرش تیمور، فردی شجاع و جنگدیده، اما بر خلاف او سلیم و صلح‌جو بود. او با وجود صلح طلبی و مخالفت با خونریزی‌های بیهوده، در دفع سرکشان قاطع و جدی عمل می‌کرد. هر چند برای توسعه قلمرو خود جز در مواردی متعدد به ندرت دست به لشکرکشی زد. مادامی که کار با صلح و دوستی پیش می‌رفت هرگز دست به جنگ نمی‌زد به‌طوری‌که از سلاح تدبیر بیش از توسل به شمشیر استفاده می‌کرد.

توجه شاهرخ میرزا به علم و هنر:

فرمانروایی شاهرخ را سرآغاز یک عصر جدید و تجدید حیات در بعضی از انواع هنر معرفی کرده‌اند. او پادشاهی بود نیکوکار و اصحاب علم و دانش را گرامی می‌داشت و ارباب صنعت را طرف توجه قرار می‌داد و در زمان وی علم و صنعت رواج یافت.

در تحت حمایت او نقاشان، خوشنویسان، تذهیبکاران را در هرات گردآورد کانون هنری بایسنقر در هرات به‌نام دارالصنایع کتاب سازی معروف بود. خدمات اجتماعی و عمرانی شاهرخ میرزا:

در زمان سلطنتش برای بازسازی خرابی‌ها که پدرش کرده بود کوشش کرد. دیوارهای هرات و مرو را ساخت به آبادی شهرها همت گماشت.

او شهر مرو را که از دوران هجوم مغول ویران و بی‌آب مانده بود، آباد کرد و آب نهر مرغاب را که مرو مدت‌ها از برکت وجود آن محروم مانده بود در جوی‌های این شهر دوباره جاری ساخت.

رابطه‌ی شاهرخ خان و دین:

بر خلاف تیمور که از دین تنها ملاقات با صوفیان را می‌شناخت، شاهرخ در رعایت دین و پیروی از شریعت صدق و اخلاص واقعی داشت. او در سفر و حتی در میدان جنگ، از به جا آوردن فرایض دینی غفلت نمی‌کرد. شاهرخ در ایجاد مساجد و تعمیر اماکن مذهبی بسیار کوشش کرد و نسبت به علما احترام قائل بود.

شاهرخ برخلاف سایر اعضای خانواده تیمور علاقه‌ای به مشروب نداشت و تمام شراب‌هایی را که در هرات می‌یافت حتی شراب‌های پسرش جوکی را به زمین می‌ریخت.

وفات شاهرخ میرزا:

این حاکم بنام اهل سنت ایران به مدت ۴۳ سال سلطنت کرد،  ۷۳ سال عمر نمود و در تاریخ ۸۵۰ ه‍.ق در شهرری درگذشت.